REBOUND ΣΎΝΔΡΟΜΟ ΜΕΤΆ ΤΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΦΙΝΓΚΟΛΙΜΟΔΗΣ ΣΤΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΆ ΠΛΆΚΑΣ

Περίληψη

Εισαγωγή: Η φινγκολιμόδη είναι η πρώτη από του στόματος θεραπεία η οποία έχει πάρει έγκριση για την υποτροπιάζουσα σκλήρυνση κατά πλάκας. Σε αντίθεση με την αναλυτική περιγραφή του rebound φαινομένου της ναταλιζουμάμπης, τα δεδομένα σχετικά με την πιθανή επανενεργοποίηση της νόσου και την ανάπτυξη ογκόμορφων αλλοιώσεων μετά τη διακοπή της φινγκολιμόδης προέρχονται μόνο από αναφορές περιστατικών και μικρές σειρές περιστατικών. Μέθοδοι: Παρουσιάζεται ένα περιστατικό με επανενεργοποίηση της νόσου, βασισμένη σε κλινικά και απεικονιστικά κριτήρια, 4 μήνες μετά τη διακοπή της φινγκολιμόδης. Επίσης γίνεται ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας για την αξιολόγηση των κλινικών χαρακτηριστικών των διαθέσιμων παρόμοιων περιστατικών. Άποτελέσματα: Γυναίκα 31 ετών, με διάγνωση υποτροπιάζουσας σκλήρυνσης κατά πλάκας, διέκοψε τη θεραπεία με φινγκολιμόδη λόγω ανάπτυξης οζώδους λεμφοειδούς υπερπλασίας του στομάχου. Τέσσερις μήνες μετά τη διακοπή, η ασθενής παρουσίασε νευρολογική επιδείνωση με διαταραχές της βάδισης, αιμωδίες και αδυναμία δεξιών άκρων. Η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου έδειξε σημαντική αύξηση στον αριθμό, τον όγκο και την ενεργότητα των προηγούμενων αλλοιώσεων. Η σοβαρότητα της κλινικής και ακτινολογικής επιδείνωσης υπερέβη σε μεγάλο βαθμό τη δραστηριότητα της νόσου κατά το διάστημα πριν τη θεραπεία με φινγκολιμόδη. Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας ανέδειξε συνολικά 46 παρόμοια περιστατικά ασθενών που παρουσίασαν φαινόμενο rebound μετά τη διακοπή της φινγκολιμόδης, εντός χρονικού διαστήματος που κυμαίνονταν μεταξύ 4 και 16 εβδομάδων από τη διακοπή. Η πλειονότητα των περιπτώσεων ανταποκρίθηκαν στη θεραπεία με στεροειδή. Συμπεράσματα: Η διακοπή της φινγκολιμόδης μπορεί να οδηγήσει στο φαινόμενο rebound σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα σκλήρυνση κατά πλάκας, με αποτέλεσμα σημαντική κλινική και απεικονιστική επιδείνωση. Παρά τον αυξανόμενο αριθμό των δημοσιευμένων περιστατικών, η ακριβής επικράτηση και οι πιθανοί προδιαθεσικοί παράγοντες παραμένουν άγνωστα. Μεγάλες προοπτικές ή πληθυσμιακές μελέτες απαιτούνται, ώστε να περιγραφεί με ακρίβεια το φαινόμενο rebound και να προσδιοριστεί η βέλτιστη θεραπευτική αντιμετώπιση.