ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΗ ΕΝΔΑΡΤΗΡΕΚΤΟΜΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ ΚΑΡΩΤΙΔΩΝ: ENA ΑΜΦΙΛΕΓΟΜΕΝΟ ΖΗΤΗΜΑ
Λέξεις-κλειδιά:
Καρωτίδα, ενδαρτηρεκτομή, υπερεπείγουσα, επείγουσα, πρώιμη, εγκεφαλικό επεισόδιοΠερίληψη
Η επιλογή της βέλτιστης χρονικής στιγμής διενέργειας καρωτιδικής ενδαρτηρεκτομής (ΚΕ) σε ασθενείς με συμπτωματική στένωση καρωτίδων παραμένει έως σήμερα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Οι τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν τη διενέργεια ΚΕ εντός δύο εβδομάδων από την εκδήλωση των πιο πρόσφατων ισχαιμικών συμπτωμάτων σε ασθενείς με Παροδικό Ισχαιμικό Επεισόδιο (ΠΙΕ) ή ήπιας/μεσαίας βαρύτητας Ισχαιμικό Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΙΑΕΕ), εφόσον παρουσιάζουν στένωση καρωτίδας ≥50% (σύμφωνα με τα κριτήρια NASCET) ή στένωση καρωτίδας ≥70% (σύμφωνα με τα κριτήρια ESCT). Παρόλα αυτά η πλειονότητα των ασθενών χειρουργείται εκτός του επιθυμητού χρονικού πλαισίου λόγω της διαστακτικότητας μερίδας αγγειοχειρουργών να χειρουργήσουν στην οξεία φάση του ΙΑΕΕ, αλλά και της καθυστερημένης ενίοτε παραπομπής των ασθενών από τους θεράποντες νευρολόγους προς περαιτέρω αγγειοχειρουργική αντιμετώπιση. Προκειμένου να ανευρεθεί το ιδανικό διάστημα διενέργειας ΚΕ και επειδή προϊόντος του χρόνου το πιθανό όφελος από την επέμβαση μειώνεται, πρόσφατες μελέτες εστιάζουν στη σημασία της υπερεπείγουσας ΚΕ (διενέργεια εντός 48 ωρών από την εκδήλωση των συμπτωμάτων της οξείας εγκεφαλικής ισχαιμίας). Τα μέχρι τώρα δεδομένα σχετικά με την υπερεπείγουσα ΚΕ παραμένουν περιορισμένα και αντικρουόμενα, ιδιαίτερα στους ασθενείς με ασταθή νευρολογική εικόνα όπως αυτοί με ΠΙΕ τύπου crescendo και ΙΑΕΕ εν εξελίξει. Από την άλλη, υπάρχουν δεδομένα από αρκετά κέντρα με μεγάλη εμπειρία στη διενέργεια υπερεπεΙγουσων και επειγουσών ΚΕ, όπου καταγράφονται χαμηλά ποσοστά περιεγχειρητικών επιπλοκών. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η κριτική ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας για την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα της επείγουσας και υπερεπείγουσας ΚΕ καθώς και παράθεση της προσωπικής εμπειρίας των συγγραφέων κατά την αντιμετώπιση περιστατικών με συμπτωματική στένωση των καρωτιδών σε ένα τεταρτοταγές πολυδύναμο κέντρο αντιμετώπισης ασθενών με ΑΕΕ.
